Obüs, havan, tank vb. ağır silah sistemleri ve mühimmat ikilileri için, bilgisayar destekli atış sırasında atış kontrol bilgisayarı (AKB) tarafından kullanılan girdi dosyaları (FCI) ve adedi atış cetvelleri (AAC) oluşturma çalışmaları yürütülmekte; bu çalışmaların tamamı, EDA tarafından bu amaca özel olarak geliştirilmiş yazılım alt yapısı kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
Proje aşamaların sayısı ve içerikleri, İş Tanımı Dokümanı ile belirlenen gereksinimler ve bunlara bağlı olarak tanımlanan temel parametreler esas alınarak oluşturulur.
Gereksinimler
Silah ve mühimmat hakkında yeterli bilgi
Mühimmat ve silah için mevcut FCI dosyaları ve bu dosyaların hazırlanmasına ilişkin koşullar (varsa)
Mevcut mühimmat ve silah için gerçek atış testi sonuçları (varsa)
Temel Parametreler
Mühendislik probleminin zorluk seviyesi
Teknik belirsizlikler
Beklenen performans ve kabul kriterleri sınırlamaları
| Aşama-1 Taslak FCI ve AAC Hazırlama |
Girdi olarak temin edilen bilgi ve dokümanların incelenerek yeterliliklerinin irdelenmesi |
| Uygulanacak yöntemlerin belirlenmesi | |
| Gerekli ise, Ar-Ge çalışmalarının planlanması | |
| Veri toplama için atış testinin (VTA) planlanması ve gerekli mermi ve atış sayısının ve koşullarının belirlenmesi | |
| Veri Toplama Atış Testleri (VTA) | |
| Aşama-2 FCI ve AAC Oluşturma |
Atış test verilerinin irdelenmesi |
| Taslakların Güncellenmesi ve FCI & AAC'nin Geliştirilmesi | |
| Doğrulama ve Kabul Atış Testleri (DTA) | |
AŞAMA - 1. Taslak FCI ve AAC Hazırlama
Adım - 1. İÇ BALİSTİK HESAPLAMALARI
CAEeda yazılımı kullanılarak her bir barut hakkı (charge) için standart namlu çıkış hızının belirlenmesi
Adım - 2. AERODİNAMİK HESAPLAMALAR
CAEeda yazılımı kullanılarak bir merminin aerodinamik katsayılarının hesaplanması
Adım - 3. BALLISTICeda ile UÇUŞ MEKANİĞİ HESAPLAMALARI
-
“Modified Point Mass” Simülasyonları
-
Maksimum ve minimum menzil, yükseliş açısı (quadrant elevation-QE) limitleri ve tepe noktası hesaplamaları
-
Test güvenliği hesaplamaları
Adım - 4. NATO Standartlarına Uygun TASLAK FCI ve AAC HAZIRLAMA
EDA tarafından bu amaca özel olarak geliştirilmiş bilgisayar kodlarının ardışık ve etkileşimli olarak çalıştırılmasıyla FCI ve AAC oluşturma
Örnek AAC Tablosu
Örnek FCI dosyası
kuuyhbdtrgvr
AŞAMA - 2. FCI ve AAC Hazırlama
Adım - 1. Atış Test Verilerinin Analizi
-
Veri Organizasyonu
-
Özel istatistik metotlar kullanılarak veri indirgeme (data reduction) işlemlerinin yapılması
Adım - 2. Atış Test Sonuçlarından Standart Namlu Çıkış Hızının Bulunması
Tüm barut hakları için
Adım - 3. Mermi Kütlesine Göre Namlu Çıkış Hızının Bulunması
Tüm barut hakları için
Adım - 4. Yükseliş Açısına Göre Aerodinamik Katsayılar için Düzeltme Faktörlerinin (CORRECTION FACTORS) Hesaplanması
Tüm barut hakları için
Adım - 5. Hata Bütçesi (ERROR BUDGET) Analizi Kullanılarak Olası Hataların (PROBABLE ERROR) Belirlenmesi
-
Tüm barut hakları için
-
Menzil ve sapmada olası hataların (PE) hesaplanması
-
Yörüngenin yükseliş ayağı, tepe ve düşüş ayağı için dar çatalın (FORK) hesaplanması
Adım - 6. Nihai FCI ve AAC'lerin Hazırlanması
FCI ve AAC Hakkında Bilgi Notu
Atış Kontrol Veri Dosyaları (FCI)
Kısaca "FCI" olarak adlandırılan (Fire Control Input) Atış Kontrol Veri Dosyaları, bir silah sistemiyle yapılacak bilgisayar destekli atışlar sırasında atış kontrol bilgisayarı (AKB) tarafından kullanılan girdiler olarak tanımlanmaktadır.
Dört dosya kapsamında düzenlenmiş olan bu girdiler, kullanılan silah-mermi ikilisine ait balistik performans bilgilerini içermektedir. Söz konusu dosyalar, içeriklerine göre isimlendirilmiş olup belirli bir silah ve mermi tanımı özelinde hazırlanmakta; silah ya da merminin farklılaşması durumunda ilgili dosya içeriklerinin yeniden oluşturulması gerekmektedir.
FCI dosyaları ve bunlara ait içerikler şu şekilde özetlenebilir:
|
Mermi (Projectile) Dosyası
|
Silah (Weapon) dosyası
|
|
Tapa (Fuze) dosyası
|
|
|
Başlık (Header) dosyası |
* Her bir barut hakkı için ayrı ayrı hesaplanır.
Adedi Atış Cetvelleri (AAC)
Kısaca "AAC" olarak adlandırılan (Tabular Fire Tables - TFT) Adedi Atış Cetvelleri, belirli bir noktada konumlandırılmış silah ile fırlatılacak olan merminin seçilen bir noktada yer alan hedefi vurabilmesi için silah namlusunun doğrultulması gereken yükseliş açısı, yanca yöneliş açısı ve tapa ayarlarını hesaplamak için kullanılan dokümanlar bütünüdür.
A, B (B1, B2), C, D, E, F (F1, F2, F3), G (G1, G2), H, I, J(J1, J2), K cetvellerinden oluşan AAC, silah ve mühimmat özelinde standart atmosferik koşullar esas alınarak belirli bir formatta hazırlanmaktadır.
Bu cetveller kullanılarak gerçekleştirilecek olan hesaplamalar, şu bilgilere bağlı olarak yapılmaktadır:
-
Merminin namludan çıkış hızı
-
Merminin ağırlığı
-
Merminin aerodinamik özellikleri
-
Atış anındaki atmosferik koşullar (merminin uçuş sırasında geçmiş olduğu pozisyonlardaki hava sıcaklığı, hava basıncı, hava yoğunluğu, rüzgar hızı ve yönü)
-
Silah ve hedef arasındaki rakım farkı
Her bir barut hakkı için ayrı ayrı oluşturulan cetveller, görerek ve görmeyerek atışlar için farklı yaklaşımlar kullanılarak hazırlanmaktadır.
hsjkşlkö